ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ - Ο ΜΟΝΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΚΡΕΚΟ - ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ
ΝΙΚΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ
ΣΑΒΒΑΤΟ 6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Guernica-Gaza

Με αφορμή τα τελευταία γεγονότα στην Παλαιστίνη παρουσιάζω ορισμένα έργα ενός νέου παλαιστίνιου καλλιτέχνη, του  Mohammed al Hawajri, ο οποίος το 2013 πραγματοποίησε την έκθεση Guernica-Gaza.
Ο καλλιτέχνης εμπνευσμένος από γνωστούς πίνακες ζωγράφων, όπως του Picasso, του Dali, του Van Gogh κ.α., χρησιμοποίησε τη θεματολογία έργων τους προσαρμοσμένη στην πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της Γάζας. Το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα είναι αξιοσημείωτο και η σημειολογία είναι δεικτική της κατάστασης που επικρατεί στην Παλαιστίνη. Η τέχνη διαθέτει έντονο και πάντα επίκαιρο "πολιτικό λόγο" με μια ιδιαίτερη δυναμική στην κοινωνία.

   εικ.1, Εξώφυλλο από τον κατάλογο της έκθεσης (η εικόνα του εξωφύλλου παρουσιάζει τη Guernica του Picasso).

εικ.2, Οικογένεια αγροτών, εμπνευσμένο από το έργο Οι πατατοφάγοι του Vincent Van Gogh.

εικ.3, Η Γαλατού, εμπνευσμένο από το ομότιτλο έργο, του Johannes Vermeer.

εικ.4,

Βοσκοπούλα με το κοπάδι της, εμπνευσμένο από το ομότιτλο έργο του Jean Francois Millet.

εικ.5, Θεριστές αναπαύονται, εμπνευσμένο από το ομότιτλο έργο του Jean Francois Millet.

εικ.6, Γάμος στα σύνορα, εμπνευσμένο από το έργο Ρώσικος γάμος του Marc Shagall.

εικ.7, Η επιμονή της μνήμης, εμπνευσμένο από το ομότιτλο έργο του Salavador Dali.

Ανοιχτή γνώση...απαίτηση ή ειρωνεία

"Στην καρδιά του Θεού κοιμάται ένα σκουλήκι και ονειρεύεται πως δεν υπάρχει Θεός. Αν ανοίξεις την καρδιά μου, θα βρεις ένα κακοτράχαλο βουνό κι έναν άνθρωπο ολομόναχο ν' ανηφορίζει.

Αν τώρα, μεσοχείμωνα, ανθίσεις, ανέμυαλη μυγδαλιά, θα 'ρθει η χιονιά να σε κάψει.

-Ας με κάψει! αποκρίνεται η μυγδαλιά κάθε άνοιξη.

Μου αρέσει να βλέπω το νου να χτυπάει τον ουρανό, να ζητιανεύει, και να μην του ανοίγει την πόρτα ο Θεός να του δώσει ένα κομμάτι ψωμί."

Νίκος Καζαντζάκης: Αναφορά στον Γκρέκο

Βιβλίο origami από τον Isaac Salazar

 Εικόνα από την Τουρκία

Το διάβασμα μας κάνει όλους μετανάστες. Μας παίρνει μακριά από τα σπίτια μας, αλλά το σπουδαιότερο, μας βρίσκει σπίτια παντού.
Jean Rhys

          Βουκουρέστι

            ταινία vs βιβλίο

Γλυπτό του Szollosy Eniko με τον Μικρό Πρίγκιπα και την Αλεπού, σε σχολικό προαύλιο στο Szolnok της Ουγγαρίας

Η βιβλιοθήκη του Holland House στο Kensington του Λονδίνου, μετά τον βομβαρδισμό της 27ης Οκτωβρίου 1940

και άλλα ενδιαφέροντα στο http://www.politeianet.gr 

Ο ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στην πλατεία Κολοκοτρώνη, μπροστά από το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.  

Ο έφιππος ανδριάντας του στρατηγού Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στον προαύλιο χώρο του Ιστορικού και Εθνολογικού Μουσείου, αποτελεί σύμβολο ελευθερίας και ήθους, σύμβολο της Ελλάδος. 

Ο γλύπτης Λάζαρος Σώχος θέλησε να παρουσιάσει τον "Γέρο του Μοριά" τη στιγμή που ετοιμαζόταν να δράσει στο πεδίο της μάχης. Ο στρατηγός παρουσιάζεται έφιππος με πλήρη πολεμική εξάρτηση και με εκτεταμένο το δεξί του χέρι, να δείχνει είτε το πεδίο μάχης είτε τα εχθρικά στρατεύματα. Η σύνθεση αναδεικνύει τον ηγετικό και δυναμικό χαρακτήρα του Κολοκοτρώνη, ενώ πρόκειται για μια στιγμή πριν τη διεξαγωγή μάχης, κατά την οποία ο αγέρωχος στρατηγός παρουσιάζεται αποφασιστικός να απευθύνεται, με στραμμένο το κεφάλι, προς τους συμπολεμιστές του. 

Καρτ ποστάλ με το γύψινο πρόπλασμα του έφιππου ανδριάντα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, με φωτογραφία του ίδιου του γλύπτη, Λάζαρου Σώχου, σε ένθετο εικονίδιο. 

Για την πιστή απόδοση της μορφής του Κολοκοτρώνη ο γλύπτης μελέτησε τα απομνημονεύματα του ήρωα, την ενδυμασία, τον οπλισμό και την ιπποσκευή. Ιδιαίτερα για την απόδοση του προσώπου, πέρα από τη φυσιογνωμική μελέτη των συγγενών του ήρωα, χρησιμοποίησε εκμαγείο, που είχε ληφθεί από τον νεκρό του Κολοκοτρώνη και σήμερα βρίσκεται στο Εθνολογικό Ιστορικό Μουσείο.

Η ιστορία του γλυπτού ξεκινά στο Ναύπλιο όταν το 1884, επί δημαρχίας Επαμ. Κωτσονόπουλου, προκηρύχθηκε καλλιτεχνικός διαγωνισμός για τη φιλοτέχνηση του έφιππου ανδριάντα.

Ο ανδριάντας του Κολοκοτρώνη δουλεύτηκε και χυτεύθηκε στο Παρίσι (1891-1895). Το πρόπλασμα βραβεύτηκε από την Ακαδημία της Ρώμης, ενώ πήρε και χρυσό βραβείο στη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1900.

Ο γλύπτης Λάζαρος Σώχος στο ατελιέ του, ενώ εργάζεται στο πρόπλασμα του ανδριάντα. Ελαιογραφία του Νικ. Βαρβέρη, 1893.

Ο Κολοκοτρώνης του Ναυπλίου περατώθηκε το 1895 και τοποθετήθηκε στο Ναύπλιο στις 23 Απριλίου του 1901. Η λαμπρή τέλεση των αποκαλυπτηρίων διεξήχθη την ημέρα της τοποθέτησης του ανδριάντα. 

Καρτ ποστάλ που απεικονίζει το πλήθος του κόσμου την ημέρα των αποκαλυπτηρίων του ανδριάντα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.

Η ιδέα για την ανέγερση πανομοιότυπου ανδριάντα στην Αθήνα ήταν πρωτοβουλία του ίδιου του γλύπτη, ο οποίος προσέφερε δωρεάν την εργασία του. Για την κάλυψη των υπόλοιπων δαπανών έγινε πανελλήνιος έρανος.

Φωτογραφία με στιγμιότυπο από τη μεταφορά του ανδριάντα, στην πλατεία Κολοκοτρώνη. 

Ο ανδριάντας χυτεύθηκε εκ νέου (1901-1902) στο Παρίσι. Ο ανδριάντας του Κολοκοτρώνη στην Αθήνα φέρει, στις δύο πλευρές του βάθρου, ένθετες ορειχάλκινες ανάγλυφες συνθέσεις, φιλοτεχνημένες επίσης από τον Σώχο. Στις ανάγλυφες συνθέσεις αναπαριστώνται σκηνές από τη ζωή του Κολοκοτρώνη: την καταστροφή του Δράμαλη και την προτροπή προς τους φοβισμένους Έλληνες να κάψουν τα συγχωροχάρτια των Τούρκων.  

Βιβλιογραφία:

• Αντωνοπούλου, Ζ., "Τα γλυπτά της Αθήνας, Υπαίθρια Γλυπτική", 1834-2004, εκδ. Ποταμός, Αθήνα 2003.
• Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία, επιμ. (1937). Λεύκωμα της εκατονταετηρίδος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας 1837-1937.
• Μυκονιάτης Η., ¨Ελληνική Τέχνη, Νεοελληνική Γλυπτική", Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1996.
• Υπαίθρια γλυπτική της Αθήνας, εφημ. "Καθημερινή", ένθετο "7 ημέρες", Κυριακή 25 Οκτωβρίου 1998.

Συνομιλίες του Νόαμ Τσόμσκι με τον Ντενί Ρομπέρ και τη Βερόνικα Ζαράχοβιτς

Αν η δημοκρατία είναι το καλύτερο σύστημα...

"Όλα εξαρτώνται από τι εννοούμε με τη λέξη δημοκρατία. Υπάρχει μια σχεδόν επίσημη θεωρία σύμφωνα με την οποία η δημοκρατία είναι ένα σύστημα στο οποίο οι άνθρωποι είναι θεατές και όχι άτομα με δράση. Σε τακτά διαστήματα έχουν το δικαίωμα να ρίξουν μια ψήφο στην κάλπη, εκλέγοντας κάποιον από την τάξη των αρχηγών να κυβερνήσει. Ύστερα πρέπει να γυρίσουν στο σπίτι τους και να ασχοληθούν με τις δουλειές τους, να καταναλώνουν, να βλέπουν τηλεόραση, να μαγειρεύουν αλλά κυρίως να μην ενοχλούν. Αυτό είναι δημοκρατία.
Όταν αυτό διακοπεί η αντίδραση έχει ενδιαφέρον. Για παράδειγμα, μήπως συζητήθηκε στην Ευρώπη η πρώτη μελέτη που δημοσιεύτηκε το 1975 από την Τριμερή Επιτροπή με τίτλο "Η Κρίση της Δημοκρατίας" [...] Σύμφωνα με εισηγητές της Τριμερούς Επιτροπής υπήρχε "κρίση δημοκρατίας" γιατί, στη δεκαετία του 1960 , οι πολίτες των χωρών που αντιπροσωπεύονταν στην Τριμερή είχαν προσπαθήσει να κατέβουν σε πολιτικούς αγώνες. Τα στρώματα του πληθυσμού που θα έπρεπε να παραμείνουν απαθή -οι γυναίκες, οι νέοι, οι μειονότητες, ολόκληρος ο πληθυσμός- είχαν θελήσει να επέμβουν στις πολιτικές συζητήσεις με βάση το δικό τους πρόγραμμα.   
[...] Οι άνθρωποι θα ασχολούνταν μόνο με τη ζωούλα τους, με επιφανειακά πράγματα του βίου, όπως τα καταναλωτικά αντικείμενα που είναι της μόδας. Θα ήταν "θεατές" και όχι "παίκτες" στη διεξαγωγή της πολιτικής σε όλα τα επίπεδα: τοπικά, στους χώρους εργασίας και παραπέρα, έτσι ώστε να μην υπάρχει"κρίση δημοκρατίας", όπως την εννοούν οι ελίτ. 

2014... Έτος Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco), 1541-1614

Οι εορτασμοί των τετρακοσίων ετών από τον θάνατο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου θα αποτελέσουν ορόσημο για την ιστορία του ζωγράφου και την πόλη του Τολέδου. Στις προγραμματισμένες εορταστικές εκδηλώσεις θα συμμετέχουν τα μεγαλύτερα μουσεία της Ισπανίας και θα παρουσιάσουν το σύνολο σχεδόν του καλλιτεχνικού έργου του Θεοτοκόπουλου. Τα έργα θα συγκεντρωθούν από διάφορα μέρη του κόσμου. Θα πραγματοποιηθούν τρεις μεγάλες κύριες εκθέσεις, με έργα του καλλιτέχνη, οι οποίες θα είναι το κέντρο του πολιτιστικού προγράμματος για το έτος El Greco.

http://www.elgreco2014.com
https://www.museodelprado.es/exposiciones/proximas-exposiciones/

Στην Ελλάδα σημαντικές εκθέσεις και εκδηλώσεις θα διοργανώσει το Μουσείο Μπενάκη.

http://www.benaki.gr
http://www.art22.gr

Η Προσκύνηση των Μάγων, π. 1575, Τέμπερα σε ξύλο, San Diego Museum of Art, Καλιφόρνια, ΗΠΑ.

Ο Θρήνος, 1574-1576, Λάδι σε καμβά, Hispanic Society, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ.

Η Εκδίωξη από το Ναό, π. 1575, Λάδι σε καμβά, Institute of Art, Μινεάπολη, ΗΠΑ.

Αγόρι που ανάβει κερί, 1570, Λάδι σε καμβά, Ιδιωτική Συλλογή.

Ο Διαμερισμός των Ιματίων, 1577-1579, Λάδι σε καμβά, Bearsted Collection, Upton House, Γουοργουϊκσάιρ.

Walls of Freedom 

Walls of Freedom, a book co-edited by Basma Hamdy and Don Karl, documents the rise of graffiti as a prominent platform for expression during the recent period in Egypt. The Daily News Egypt spoke to Hamdy about her work that chronicles this ever-changing art form, and the many projects and initiatives inspired by Egyptian demonstrators. 

Τα Τείχη της Ελευθερίας, πρόκειται για ένα βιβλίο που παρουσιάζει το χρονικό των καλλιτεχνικών-δημιουργικών απεικονίσεων, στους δρόμους πόλεων της Αιγύπτου, τα τρία πρώτα χρόνια της επανάστασης στην Αίγυπτο, η οποία ξεκίνησε στις 25 Ιανουαρίου του 2011...

Οι εικόνες που παραθέτω αποτελούν ένα παράδειγμα δυναμικής οπτικοποίησης της διαμαρτυρίας, της γενναιότητας και της αντίστασης των Αιγυπτίων. Οι δρόμοι μετατρέπονται σε αντίρροπη δύναμη, σε εναλλακτική πηγή ενημέρωσης, σε σχέση με τα προπαγανδιστικά μέσα ενημέρωσης... Στο βιβλίο σημειώνεται χρονολογικά η δημιουργική απεικόνιση των καλλιτεχνών, η οποία στις περισσότερες περιπτώσεις έχει δημοσιογραφικό χαρακτήρα, αποδίδοντας στους τοίχους γεγονότα, δολοφονίες, καταστάσεις ακόμη και ιδέες...  

   

Η παραπάνω φωτογραφία με την τεχνική trompe l'oleil, δηλαδή τη ρεαλιστική απεικόνιση εικόνων και τη δημιουργία οπτικών ψευδαισθήσεων, παρουσιάζει την εκατοντάχρονη αρχιτεκτονική του δρόμου, με τα περίτεχνα αραβικού τύπου παράθυρα. Στο δεξί τμήμα του τοίχου εικονίζεται ένα ποδήλατο και ένα παιδί, το οποίο φαίνεται να ανασηκώνεται και να προσπαθεί να δει τα βίαια γεγονότα που εξελίσσονται στο βάθος...Το παιδί βρίσκεται ακριβώς στο σημείο που ορίζεται η ψευδαίσθηση από την πραγματικότητα, τελώντας ένα ταξίδι από το παρελθόν στο μέλλον.

...αντίθεση, ειρωνεία, δύναμη, χαμόγελο, έντονα συναισθήματα...